ការបរបាញ់ ការដាក់អន្ទាក់សត្វព្រៃខុសច្បាប់ គឺជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំបំផុត ចំពោះសត្វព្រៃនៅប្រទេសកម្ពុជា។ តាំងពីដើមមកសាច់សត្វព្រៃ ត្រូវបានគេយល់ថាមានជីជាតិ មានឱជារស ប៉ូវកម្លាំង និងព្យាបាលជំងឺនានា តែផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើវិធីក្នុងការស្តុកទុក និងចម្អិនសាច់សត្វព្រៃមិនបានត្រឹមត្រូវ ជាកត្តាដែលអាចបង្ករគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងខ្លាំងដល់ជីវិតអ្នកដែលប៉ះពាល់ សាច់ឆៅ និងអ្នកទទួលទានសាច់ទាំងនោះ។ កត្តាទាំងអស់នេះហើយ ដែលបណ្តាលឲ្យតម្រូវការសាច់សត្វព្រៃមានការកើនឡើង ដែលជម្រុញឲក្យមានសកម្មភាពនៃការបរបាញ់ និងដាក់អន្ទាក់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារ និងតម្រូវការអ្នកហូប ឬទិញសាច់សត្វព្រៃ បើនៅមានអ្នកបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ នោះសត្វព្រៃតែបន្តបាត់បង់ និងត្រូវបានសម្លាប់។ សត្វព្រៃមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ ក្នុងខ្សែចង្វាក់ចំណីអាំហារក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីព្រៃឈើ។ ករណីមួយទៀត គឺជង្ងឺផ្លូវដង្ហើមកូវីដ-១៩ តាំងពីឆ្នាំ ២០១៩ បានឆក់យកជីវិតមនុស្សរាប់លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោក ក៏ត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តនៅអង្គការសុខភាពពិភពលោក សន្និដ្ឋានថា កើតពីសត្វប្រជៀវ និងសត្វប៉េងកូលីននៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ 

តាមរយៈបញ្ហាខាងលើ អង្កការភូមិខ្ញុំ បានធ្វើការរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពី៖ ការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ និងបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ ទៅដល់យុវជនទាំង ១៣សាលា ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគីរី ដែលផ្តល់ជូនយុវជននូវចំណេះដឹងបន្ថែមអំពីផលប្រយោជន៏ និងផលប៉ះពាល់នៃការបាត់បង់សត្វព្រៃ និងដើម្បីផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថវិជ្ជមានក្នុងការជួយអភិរក្សសត្វព្រៃ និងការពារជីវចម្រុះនៅកម្ពុជា។ គោលបំណងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ គឺចង់ចូលរួមចំណែក 

• អ្នកចូលរួមយល់ដឹងពី ផលប៉ះពាល់ពីការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃទៅលើសុខភាពមនុស្ស
• អ្នកចូលរួមយល់ពីមូលហេតុ ឬកត្តាដែលបណ្តាលឲ្យមានការបាត់បង់សត្វព្រៃ
• បង្កើនឥរិយាបថវិជ្ជមានដល់អ្នកចូលរួម និងចែករំលែកបន្តទៅកាន់ មិត្តភក្តិ ក្រុមគ្រួសារ ក៏ដូចជាទៅកាន់សហគមន៍របស់គាត់ តាមរយៈការផ្លាស់ឥរិយាបទក្នុងសង្គម (SBCC)

ការចូលរួមរបស់យុវជនសរុបមានចំនួន ៣២៩ នាក់ (ស្រ្តី ២០៥) យុវជនជាជនជាតិដើមភាគតិច ១៦៧ នាក់ (ស្ត្រី ១១៧)។ តាមរយៈការធ្វើតេសត្តសាកល្បងសមត្ថភាពយុវជន យើងសង្កេតឃើញថា មុនពេលទទួលបានវគ្គបណ្តុះបណ្តាល យុវជន មានការយល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់ពីការប្រើប្រាស់ ការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ និងគោលបំណងអំពី SBCC TOOLKIT FOR THEME TOW ស្ថិតនៅក្នុងកម្រិត ខ្សោយ ( ៤៥.៨១ ភាគរយ) និងធម្យម (៤៧.២៦ ភាគរយ) ប៉ុណ្ណោះ។ បន្ថែមពីនេះ មុនពេលវគ្គបណ្តុះបណ្តាល យុវជនស្ម័គ្រចិត្ត ភាគច្រើនដឹងត្រឹមថា ការពារ និងអភិរក្សសត្វព្រៃ គឺដើម្បីកុំឲ្យសត្វព្រៃដាច់ពូជ និងសម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់សត្វព្រៃយើងប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីទទួលវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះ ចំណេះដឹងរបស់យុវជនមានការកើនឡើងប្រសើរជាងមុន បើប្រៀបធៀប មុនពេលដែលទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល។ យុវជន ចាប់ផ្តើមមានការយល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់ពីការប្រើប្រាស់ បរិភោគសាច់សត្វព្រៃ និងវិធីសាស្ត្រក្នុងការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ផ្សព្វផ្សាយ SBCC TOOLKIT THEME TOW ស្ថិតនៅក្នុងកម្រិត ល្អ (៥០.០៥ ភាគរយ) និងល្អណាស់ (៣៦.៨៧ ភាគរយ)។ លើសពី ក្រោយការពេលបញ្ចប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាល យុវជន បានយល់ដឹងអំពីអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនទៀតរបស់សត្វព្រៃ ក្នុងការជួយគាំពារព្រៃឈើ តាមរយៈការលើកស្ទួយវិស័យអេកូទេសចរណ៍ ដែលជាប្រភពចំណូល យ៉ាងសំខាន់សម្រាប់សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ថា ការប្រើប្រាស់ និងការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ ពិតជាមានហានិភ័យខ្លាំងណាស់ ចំពោះសុខភាពមនុស្សជាតិ។ ចំណែកវិធីសាស្រ្តដែលអនុវត្តមានជោគជ័យនៅក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះរួមមាន ការពិភាក្សាជាក្រុម ការឡើងធ្វើបទបង្ហាញ ការធ្វើសំណួរចម្លើយរវាងក្រុមនីមួយៗ (Q&A) ការទស្សនាវីដេអូអប់រំខ្លីៗ និងការឡើងសម្តែង (Role Play) ដែលអាចជួយជម្រុញឲ្យយុវជនកាត់បន្ថយភាពខ្មាស់អៀន ឬភ័យខ្លាច និងមានភាពក្លាហានក្នុងការបញ្ចេញមតិ ជាពិសេសការសម្តែងបានជួយអោយយុវជនមានការចងចាំ និងយល់ដឹងបានកាន់តែច្បាស់អំពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះ។  

***ចំណាំ៖ សម្រាប់ការដាក់ពិន្ទុ លើការសាកស្បងសមត្ថភាពយុវជន មុន និងក្រោយវគ្គបណ្តុះបណ្តាល គឺប្រើប្រាស់កម្រិតវាយតម្លៃជាប្រាំលេខ ដោយពិន្ទុទាបបំផុតគឺដំណាងឲ្យជាលេខ ១ និងពិន្ទុដែលខ្ពស់បំផុត​ គឺដំណាងឲ្យលេខ ៥ សូមអរគុណ!

In a part of awareness raising to community members on deep pool conservation boundary, in 2021 youths collaborated with Samkhouy local authorities to install the Yay Ey deep pool conservation in Srea Tapan village, Samkhouy commune, Sesan district, Stung Treng province that it was participated from Samkhouy commune councilor, Samkhouy commune police and Srea Tapan youths representative. Under small grant, Srea Tapan CFi committee has proposed some activity to conduct the awareness raising to community members on their deep pool conservation boundary because in conservation area is not allowed for fishing if someone do the fishing in deep pool conservation will be punished by CFi committee bases on Srea Tapan by-law.

In a part of awareness raising to community members on deep pool conservation boundary, in 2021 youths collaborated with Samkhouy local authorities to install the Yay Ey deep pool conservation in Srea Tapan village, Samkhouy commune, Sesan district, Stung Treng province that it was participated from Samkhouy commune councilor, Samkhouy commune police and Srea Tapan youths representative. Under small grant, Srea Tapan CFi committee has proposed some activity to conduct the awareness raising to community members on their deep pool conservation boundary because in conservation area is not allowed for fishing if someone do the fishing in deep pool conservation will be punished by CFi committee bases on Srea Tapan by-law.

អង្គការភូមិខ្ញុំ បានរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយនៅថ្នាក់ខេត្ត ដើម្បីផ្តល់ពានរង្វាន់ដល់ឃុំឆ្មើម ដែលបានវិភាជថវិការបស់ឃុំសម្រាប់សកម្មភាពបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនិងផ្តល់រង្វាន់ដល់ស្ត្រីជនជាតិដើមភាគតិច និងយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចដែលសកម្មក្នុងការស្នើសុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំវិភាជថវិកាឃុំទៅក្នុងសកម្មភាពបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។ សិក្ខាសាលានេះមានអ្នកចូលរួមចំនួន ១២០ នាក់ (ស្ត្រី ៦៤ នាក់ យុវជន ៥៦ នាក់ ០៣ក្រុមស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ០៣ ជនពិការ)។ សមាសភាពចូលរួមមានដូចជា បណ្តាញស្ត្រីជនជាតិដើមភាគតិច បណ្តាញយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចមកពី០៧ភូមិ និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំមកពីឃុំចំនួន០៤​ ឃុំ តំណាងស្រុក និងតំណាងខេត្ត។ សកម្មភាពនេះត្រូវបានអនុវត្តនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ នៅសណ្ឋាគាររស្មីពេជ្រ ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង។

ជាលទ្ធផលឃុំដែលទទួលបានជាឃុំឆ្មើមក្នុងការវិភាជថវិកាឃុំក្នុងសកម្មភាពបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុបានទៅឃុំក្បាលរមាស និងក្រុមយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច ដែលសកម្មធ្វើការជាមួយឃុំក្នុងការដាក់បញ្ចូលសកម្មភាពបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុក្នុងកម្មវិធីវិនិយោគឃុំ បានទៅលើក្រុមយុវជនមកពីភូមិសាមឃួយ។ ចំនែកឯក្រុមស្រ្តីជនជាតិដើមភាគតិចបានទៅលើក្រុមស្រ្តីពីភូមិទន្សោង។
.

នេះជាផ្នែកមួយ នៃការធ្វើអោយប្រសើរឡើង សម្រាប់ការងារអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិ ពូជ្រៃ ដែលស្ថិតនៅក្នុងឃុំពូជ្រៃ ស្រុកពេជ្រាដា ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ នៅថ្ងៃទី ២៩ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០២០ ក្រុមការងារអង្គការភូមិខ្ញុំ បានធ្វើការប្រជុំជាមួយសហគមន៍តំបន់ការពារពូជ្រៃ ក្នុងគោលបំណង បង្ហាញ ពីលទ្ធផលការងារ សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងសហគមន៍ដែលបានអនុវត្តកន្លងមក ដោយផ្តោតទៅលើ សសរស្តម្ភ​ ៤ សំខាន់ៗ គឺ៖១. ធនធានធម្មជាតិត្រូវបានថែរក្សា ២. សុខុមាលភាពសមាជិកសហគមន៍ត្រូវបានធ្វើអោយ ប្រសើរឡើង ៣. សុខុមាលភាពសហគមន៍ត្រូវបានធានា និង ៤. ការគាំទ្រពីខាងក្រៅ ដើម្បីប្រើប្រាស់ធ្វើជា​ឧបករណ៍សម្រាប់ការឆ្លុះបញ្ចាំងពីប្រសិទ្ធិភាពការងាររបស់សហគមន៍។ អ្នកចូលរួមសរុបមានចំនួន ១៥ រូប ស្រី ៧នាក់។ ជាលទ្ធផលក្រោយពីបញ្ចប់ការប្រជុំជាមួយសហគមន៍ យើងសង្កេតឃើញថា ការគាំទ្រពីខាងក្រៅ​ទទួលបាន ២.៨៣ ពិន្ទុ និងធនធានធម្មជាតិត្រូវបានថែរក្សាទទួលបាន ២.៧១ ពិន្ទុ និងសុខុមាលភាពសមាជិក​សហគមន៍ត្រូវបានធ្វើអោយប្រសើរឡើងទទួលបានពិន្ទុ ២.៤៣ ប៉ុន្តែសម្រាប់សុខុមាលភាពសហគមន៍ត្រូវបាន​ធានាទទួលបានតែ ១.៧៥ ពិន្ទុប៉ុណ្ណោះ។ តាមរយៈការប្រជុំមួយនេះ យើងអាចវាយតម្លៃបានថា ការគ្រប់គ្រង​របស់សហគមន៍តំបន់ការពារពូជ្រៃ គួរតែពង្រឹងបន្ថែមឲ្យបានកាន់តែខ្លាំង ចំពោះសសរស្តម្ភទី៣ ដែលផ្តោតលើ​សុខុមាលភាពសហគមន៍ត្រូវបានធានា។

ចំណាំ៖ សម្រាប់សរសរស្តម្ភនីមួយៗ គឺមានចំនួន ៤ ពិន្ទុ ដែលពិន្ទុ ១ ជាពិន្ទុដែលទាបជាងគេ និង៤ ជាពិន្ទុដែលខ្ពស់ជាងគេ ដើម្បីប្រើប្រាស់ធ្វើជាឧបករណ៍សម្រាប់​ ការឆ្លុះបញ្ចាំងពីប្រសិទ្ធិភាពការងាររបស់​សហគមន៍។

ជាផ្នែកមួយនៃការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងដល់សមាជិកសហគមន៍អំពីព្រំប្រទល់អន្លង់អភិរក្ស នៅឆ្នាំ២០២១ យុវជនបានសហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឃុំសាមឃួយ ដើម្បីដំឡើងផ្លាកសញ្ញាព្រំប្រទល់អន្លង់អភិរក្សយាយអ៊ី ក្នុងភូមិស្រែតាប៉ាន ឃុំសាមឃួយ ស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែលមានការចូលរួមពី សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​សាម​ឃួយ ប៉ូលិស​ឃុំសាមឃួយ និង​តំណាង​យុវជន​ភូមិស្រែ​តាប៉ាន។ ក្រោមជំនួយខ្នាតតូចរបស់អង្គការ Forumciv គណៈកម្មការសហគមន៍នេសាទភូមិស្រែតាប៉ាន បានស្នើនូវសកម្មភាពមួយចំនួន ដើម្បីធ្វើការផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងដល់សមាជិកសហគមន៍អំពីព្រំប្រទល់តំបន់អភិរក្សរបស់ពួកគេ ពីព្រោះនៅក្នុងតំបន់អភិរក្សមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតិឱ្យធ្វើការនេសាទទេ ប្រសិនបើនរណាម្នាក់ធ្វើនេសាទក្នុងតំបន់អន្លង់អភិរក្សនឹងត្រូវពិន័យដោយគណៈកម្មការសហគមន៍​តាមលក្ខន្តិកៈសហគមន៍នេសាទ។