In Pu Treng village, Dak Dam commune, Mondulkiri province, Bournorng Indigenous community continues to protect its ancestral heritage and lands through collective governance rooted in tradition.

With a population of 108 households and 532 members, including 274 women, the community practices rotational farming and sustainable forest use while preserving cultural spaces for ceremonies, music, and spiritual worship.

Despite formal recognition of their Indigenous identity by the Ministry of Rural Development and Interior in 2014, the community’s journey toward securing its Indigenous Communal Land Title (ICLT) faced significant obstacles.

Though an application for collective land registration was submitted in 2017—covering 1,338.69 hectares—prolonged government delays led to rising land encroachment and frustration. Some households even withdrew from the ICLT process out of disillusionment.

In response, My Village Organization (MVi) and supporting NGOs partnered with the community to revive the ICLT efforts.

Together, they reviewed and updated legal documentation, restructured the ICLT committee, and facilitated community engagement with authorities from village to provincial levels. This renewed momentum helped address encroachment issues, revalidate land boundaries, and strengthen the community’s legal standing.

By the end of 2024, these efforts yielded tangible results. The Mondulkiri Provincial Department of Land Management conducted a public display—signaling the final procedural step toward issuing the ICLT certificate. Community representative Mr. Chren expressed hope and gratitude: “Thanks to MVi and donors for their continued support. I believe our land rights will soon be formally secured.”

In Thboung Kla village, O’maras commune, Stung Treng province, Mrs. Khun Sothy has emerged as a determined voice for grassroots development. A mother of four and member of an agricultural community, she once lived a quiet life farming and growing vegetables. But her journey took a meaningful turn when local authorities recognized her active participation and selected her as a community women’s leader.

Initially, Mrs. Sothy faced self-doubt and limited experience in leadership. “At first, I didn’t know how to lead women’s groups or organize meetings,” she recalled. That changed when she received capacity-building support from My Village Organization (MVi), including training on gender action learning, leadership, decision-making, and community mobilization.

Equipped with new skills, Mrs. Sothy began holding meetings to share knowledge and mobilize Indigenous Peoples, persons with disabilities, youth, and women to engage in outreach activities. She led issue-collection discussions in her community and represented them in monthly commune council meetings, ensuring their voices influenced the village development plan.

Her growth wasn’t just personal—it was catalytic. Her efforts sparked wider community participation in development planning, especially among women and underrepresented groups. Through partnerships with fishery communities and local authorities, she promoted sustainable resource management and advocated for communal needs.“

“I want to urge all women to be brave and willing to work,” she said. “Even if it doesn’t bring income, everyone has the right to participate in developing our village and protecting our fisheries.”

ដោយមើលឃើញថាការគម្រាមកំហែងទៅលើព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងជីវចម្រុះ គឺជាបញ្ហាដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងតំបន់ទេសភាពភាគខាងកើតនៃប្រទេសកម្ពុជា។ អង្គការភូមិខ្ញុំ ជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលអនុវត្តសកម្មភាពជាច្រើន ដើម្បីអភិរក្សធនធាន​ធម្មជាតិតាមរយះការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចដូចជា សហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិ បណ្តាញស្រ្តីជនជាតិដើម្បីភាគតិច និងបណ្តាញយុវជនជនជាតិដើម្បីភាគតិច។ 

គម្រោង៖ សកម្មភាពយុវជន ដើម្បីការអភិរក្សបរិស្ថាន និងជីវចម្រុះ បានផ្តោតសំខាន់លើការចូលរួមពីយុវជន ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពនៃការផ្សព្វផ្សាយអំពីព្រៃឈើ សត្វព្រៃ ជីវចម្រុះ និងបរិស្ថាន ឲ្យទូលំទូលាយ ជាពិសេសទៅដល់សហគមន៍មូលដ្ឋានប្រកដដោយប្រសិទ្ធិភាព។ 

តាមរយៈបញ្ហាខាងលើ អង្កការភូមិខ្ញុំ បានធ្វើការរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពី៖ “ការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារិមដែលផលិតចេញពីឈើប្រណិត” សម្រាបយុវជនទាំង ១៣ សាលា ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់គោលដៅ នៃខេត្តមណ្ឌលគិរី ដើម្បីយុវជនដែលទទួលបានចំណេះដឹងពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ យកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងការចូលរួមសកម្មភាពនានា ពាក់ព័ន្ធទៅនឹង ការគាំពារ និងអភិរក្ស ព្រៃឈើ។ គោលបំណងវគ្គ    បណ្តុះបណ្តាលនេះ គឺចង់ចូលរួមចំណែក 

• បង្កើនការយល់ដឹងពីគុណសម្បត្តិរបស់ព្រៃឈើ និងជីវចម្រុះ
• បង្កើនការយល់ដឹងពីផលប៉ះពាល់ពីការប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារិមធ្វើពីឈើប្រណិត
• បង្កើនឥរិយាបថវិជ្ជមានដល់អ្នកចូលរួម និងចែករំលែកបន្តទៅកាន់ មិត្តភក្តិ ក្រុមគ្រួសារ ក៏ដូចជាទៅកាន់សហគមន៍របស់គាត់ តាមរយៈការផ្លាស់ឥរិយាបទក្នុងសង្គម (SBCC)

ការចូលរួមរបស់យុវជនសរុបមានចំនួន ៣២៥ នាក់ (ស្រ្តី ២២៦) យុវជនជាជនជាតិដើមភាគតិច ១៥៩ នាក់ (ស្ត្រី ១១៦)។ តាមរយៈការធ្វើតេសត្តសាកល្បងសមត្ថភាពយុវជន យើងសង្កេតឃើញថា មុនពេលទទួលបានវគ្គបណ្តុះបណ្តាល យុវជន មានការយល់ដឹងប្រមាណតែជាង ៤៣ ភាគរយ ប៉ុណ្ណោះ ទាក់ទងទៅនឹង     ព្រៃឈើ និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារិមដែលផលិតចេញពីឈើប្រណិត។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីទទួលបានវគ្តបណ្តុះបណ្តាលពីអង្គការភូមិខ្ញុំស្តីអំពី៖ ការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារិមដែលផលិតចេញពីឈើប្រណិត រួចមក យុវជនអាចយោលដឹងពីព្រៃឈើ ក៏ដូចជាបញ្ហារបស់គ្រឿងសង្ហារិមដែលផលិតចេញពីឈើប្រណិតរហូតដល់ ៨០ ភាគរយ។ បន្ថែមពីលើនេះ ឆ្លងតាមការបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះ យុវជនបានតាំងចិត្តថានឹងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារិមដែលផលិតចេញពីឈើប្រណិត ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ក៏ដូចជាជួយចែករំលែកពីចំណេះដឹងដែលគាត់ទទួលបានពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះទៅកាន់ ឪពុកម្តាយ សាច់ញាតិ មិត្តភ័ក្រ និងសហគមន៍ ឲ្យបានកាន់តែបានកាន់តែច្រើនទៀត។ ម៉្យាងវិញទៀត វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ ក៏បានបង្កើនការគិតវិជ្ជមាន និងរបៀបក្នុងការនិយាយពីបញ្ហាព្រៃឈើ និងគ្រឿងសង្ហារិមដែលផលិតចេញពីឈើប្រណិត ទៅកាន់បងប្អូនសាច់ញាតិក្រុមគ្រួសារ មិត្តភ័ក្រ និងសហគមន៏ ដើម្បីចូលរួមកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារឹមដែលធ្វើចេញពីឈើប្រណិត ជួយអភិរក្សព្រៃឈើ ជីវចម្រុះ និង  បរិស្ថាន។ ចំណែកវិធីសាស្រ្តដែលអនុវត្តមានជោគជ័យនៅក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះរួមមាន ការពិភាក្សាជាក្រុម ការឡើងធ្វើបទបង្ហាញ ការធ្វើសំណួរចម្លើយរវាងក្រុមនីមួយៗ (Q&A) ការទស្សនាវីដេអូអប់រំខ្លីៗ និងការឡើងសម្តែង (Role Play) ដែលអាចជួយ ជម្រុញឲ្យយុវជនកាត់បន្ថយភាពខ្មាស់អៀន ឬភ័យខ្លាច និងមានភាពក្លាហានក្នុងការបញ្ចេញមតិ ជាពិសេសការសម្តែងបានជួយអោយយុវជនមានការចងចាំ និងយល់ដឹងបានកាន់តែច្បាស់ពីទំនាក់ទំនងរវាងព្រៃឈើ និងគ្រឿងសង្ហារិមមដែលផលិតចេញពីឈើប្រណិត នៅក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះ។ 

***ចំណាំ៖ សម្រាប់ការដាក់ពិន្ទុ លើការសាកស្បងសមត្ថភាពយុវជន មុន និងក្រោយវគ្គបណ្តុះបណ្តាល គឺប្រើប្រាស់កម្រិតវាយតម្លៃជាប្រាំលេខ ពិន្ទុទាបបំផុតគឺដំណាងឲ្យជាលេខ ១ និងពិន្ទុដែលខ្ពស់បំផុត​ គឺដំណាង ឲ្យលេខ ៥ សូមអរគុណ!

In Koh Sneang village, Stung Treng Province, 26-year-old Mrs. Kon Somdon, a mother of two, has emerged as a dynamic force in community-led climate action. As the women’s group chief, she initially had limited understanding of climate change and its impacts. But through her involvement in the Vulnerability and Risk Assessment (VRA) initiative, her perspective and leadership were transformed.

The VRA process introduced her to critical climate concerns facing her village, including shifting weather patterns, rising water levels, and frequent extreme weather events. Equipped with new knowledge, Mrs. Somdon convened village meetings to discuss climate threats and adaptation strategies. Her leadership ensured that the needs of women, people with disabilities, LGBTQI+ individuals, and children were integrated into local adaptation planning.

Capacity-building workshops boosted her confidence and skills, enabling her to actively shape the development of inclusive climate action plans. Recognizing her effectiveness, she was selected to advocate for climate priorities in the Koh Sneang Commune Investment Program (CIP). With determination and community support, she championed the inclusion of climate-resilient projects such as early warning systems (App 1294), installation of flood-level billboards, water-level measurement poles, and climate-smart agriculture.

Mrs. Somdon’s impact extended beyond her village. She began participating in district and provincial dialogues, ensuring grassroots perspectives were heard in broader climate policymaking. Her advocacy helped place community resilience at the center of subnational development agendas.

Her story underscores the power of inclusive leadership and knowledge-sharing. From hesitant participant to respected advocate, Mrs. Kon Somdon has played a pivotal role in transforming climate resilience in Koh Sneang. Her journey serves as an inspiration for other women seeking to shape development priorities from the ground up.

ការបរបាញ់ ការដាក់អន្ទាក់សត្វព្រៃខុសច្បាប់ គឺជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំបំផុត ចំពោះសត្វព្រៃនៅប្រទេសកម្ពុជា។ តាំងពីដើមមកសាច់សត្វព្រៃ ត្រូវបានគេយល់ថាមានជីជាតិ មានឱជារស ប៉ូវកម្លាំង និងព្យាបាលជំងឺនានា តែផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើវិធីក្នុងការស្តុកទុក និងចម្អិនសាច់សត្វព្រៃមិនបានត្រឹមត្រូវ ជាកត្តាដែលអាចបង្ករគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងខ្លាំងដល់ជីវិតអ្នកដែលប៉ះពាល់ សាច់ឆៅ និងអ្នកទទួលទានសាច់ទាំងនោះ។ កត្តាទាំងអស់នេះហើយ ដែលបណ្តាលឲ្យតម្រូវការសាច់សត្វព្រៃមានការកើនឡើង ដែលជម្រុញឲក្យមានសកម្មភាពនៃការបរបាញ់ និងដាក់អន្ទាក់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារ និងតម្រូវការអ្នកហូប ឬទិញសាច់សត្វព្រៃ បើនៅមានអ្នកបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ នោះសត្វព្រៃតែបន្តបាត់បង់ និងត្រូវបានសម្លាប់។ សត្វព្រៃមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ ក្នុងខ្សែចង្វាក់ចំណីអាំហារក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីព្រៃឈើ។ ករណីមួយទៀត គឺជង្ងឺផ្លូវដង្ហើមកូវីដ-១៩ តាំងពីឆ្នាំ ២០១៩ បានឆក់យកជីវិតមនុស្សរាប់លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោក ក៏ត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តនៅអង្គការសុខភាពពិភពលោក សន្និដ្ឋានថា កើតពីសត្វប្រជៀវ និងសត្វប៉េងកូលីននៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ 

តាមរយៈបញ្ហាខាងលើ អង្កការភូមិខ្ញុំ បានធ្វើការរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពី៖ ការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ និងបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ ទៅដល់យុវជនទាំង ១៣សាលា ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគីរី ដែលផ្តល់ជូនយុវជននូវចំណេះដឹងបន្ថែមអំពីផលប្រយោជន៏ និងផលប៉ះពាល់នៃការបាត់បង់សត្វព្រៃ និងដើម្បីផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថវិជ្ជមានក្នុងការជួយអភិរក្សសត្វព្រៃ និងការពារជីវចម្រុះនៅកម្ពុជា។ គោលបំណងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ គឺចង់ចូលរួមចំណែក 

• អ្នកចូលរួមយល់ដឹងពី ផលប៉ះពាល់ពីការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃទៅលើសុខភាពមនុស្ស
• អ្នកចូលរួមយល់ពីមូលហេតុ ឬកត្តាដែលបណ្តាលឲ្យមានការបាត់បង់សត្វព្រៃ
• បង្កើនឥរិយាបថវិជ្ជមានដល់អ្នកចូលរួម និងចែករំលែកបន្តទៅកាន់ មិត្តភក្តិ ក្រុមគ្រួសារ ក៏ដូចជាទៅកាន់សហគមន៍របស់គាត់ តាមរយៈការផ្លាស់ឥរិយាបទក្នុងសង្គម (SBCC)

ការចូលរួមរបស់យុវជនសរុបមានចំនួន ៣២៩ នាក់ (ស្រ្តី ២០៥) យុវជនជាជនជាតិដើមភាគតិច ១៦៧ នាក់ (ស្ត្រី ១១៧)។ តាមរយៈការធ្វើតេសត្តសាកល្បងសមត្ថភាពយុវជន យើងសង្កេតឃើញថា មុនពេលទទួលបានវគ្គបណ្តុះបណ្តាល យុវជន មានការយល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់ពីការប្រើប្រាស់ ការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ និងគោលបំណងអំពី SBCC TOOLKIT FOR THEME TOW ស្ថិតនៅក្នុងកម្រិត ខ្សោយ ( ៤៥.៨១ ភាគរយ) និងធម្យម (៤៧.២៦ ភាគរយ) ប៉ុណ្ណោះ។ បន្ថែមពីនេះ មុនពេលវគ្គបណ្តុះបណ្តាល យុវជនស្ម័គ្រចិត្ត ភាគច្រើនដឹងត្រឹមថា ការពារ និងអភិរក្សសត្វព្រៃ គឺដើម្បីកុំឲ្យសត្វព្រៃដាច់ពូជ និងសម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់សត្វព្រៃយើងប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីទទួលវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះ ចំណេះដឹងរបស់យុវជនមានការកើនឡើងប្រសើរជាងមុន បើប្រៀបធៀប មុនពេលដែលទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល។ យុវជន ចាប់ផ្តើមមានការយល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់ពីការប្រើប្រាស់ បរិភោគសាច់សត្វព្រៃ និងវិធីសាស្ត្រក្នុងការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ផ្សព្វផ្សាយ SBCC TOOLKIT THEME TOW ស្ថិតនៅក្នុងកម្រិត ល្អ (៥០.០៥ ភាគរយ) និងល្អណាស់ (៣៦.៨៧ ភាគរយ)។ លើសពី ក្រោយការពេលបញ្ចប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាល យុវជន បានយល់ដឹងអំពីអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនទៀតរបស់សត្វព្រៃ ក្នុងការជួយគាំពារព្រៃឈើ តាមរយៈការលើកស្ទួយវិស័យអេកូទេសចរណ៍ ដែលជាប្រភពចំណូល យ៉ាងសំខាន់សម្រាប់សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ថា ការប្រើប្រាស់ និងការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ ពិតជាមានហានិភ័យខ្លាំងណាស់ ចំពោះសុខភាពមនុស្សជាតិ។ ចំណែកវិធីសាស្រ្តដែលអនុវត្តមានជោគជ័យនៅក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះរួមមាន ការពិភាក្សាជាក្រុម ការឡើងធ្វើបទបង្ហាញ ការធ្វើសំណួរចម្លើយរវាងក្រុមនីមួយៗ (Q&A) ការទស្សនាវីដេអូអប់រំខ្លីៗ និងការឡើងសម្តែង (Role Play) ដែលអាចជួយជម្រុញឲ្យយុវជនកាត់បន្ថយភាពខ្មាស់អៀន ឬភ័យខ្លាច និងមានភាពក្លាហានក្នុងការបញ្ចេញមតិ ជាពិសេសការសម្តែងបានជួយអោយយុវជនមានការចងចាំ និងយល់ដឹងបានកាន់តែច្បាស់អំពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយនេះ។  

***ចំណាំ៖ សម្រាប់ការដាក់ពិន្ទុ លើការសាកស្បងសមត្ថភាពយុវជន មុន និងក្រោយវគ្គបណ្តុះបណ្តាល គឺប្រើប្រាស់កម្រិតវាយតម្លៃជាប្រាំលេខ ដោយពិន្ទុទាបបំផុតគឺដំណាងឲ្យជាលេខ ១ និងពិន្ទុដែលខ្ពស់បំផុត​ គឺដំណាងឲ្យលេខ ៥ សូមអរគុណ!

In the riverine village of Koh Sralao, Stung Treng province, 52-year-old Mrs. Loeur Sin has emerged as a role model for women in agriculture and climate resilience. Living 35 kilometers from Stung Treng town and accessible only by boat, her community thrives on farming, fishing, and forest resources.

Among them, Mrs. Sin stands out as a leading agricultural promoter formed by My Village Organization (MVi), actively engaging in climate discussions and community development initiatives.

With technical support from MVi, Sin adopted the climate-smart agriculture (CSA) model, transforming her home garden into a diversified source of income and climate adaptation.

In 2024, she cultivated a range of vegetables including peppers, eggplant, cucumbers, and lettuce. Harvesting 10–20 kilograms each session, she supplies about 225 kilograms weekly to local buyers at the Mekong Bird Resort, earning approximately 337,500 riels per week.

Notably, she also collects produce from fellow farmers, strengthening local networks and livelihoods.

Beyond her economic success, Sin is passionate about empowering other women and youth. “They can do the same as I do,” she shared. “It’s about creating income and increasing our voices in community development.” Her learning journey—supported by MVi and Oxfam—deepened her understanding of gender equality and inclusive climate adaptation.

Yet, challenges persist. Women’s voices in decision-making remain limited due to heavy workloads and poor access to climate information. Sin stresses that women must play central roles in disaster risk reduction and climate resilience, engaging with institutions like CCDM, DCDM, and RUA to strengthen village planning.

Today, Mrs. Sin is not only a producer but also a speaker, sharing best practices in workshops and mentoring others. Her leadership reflects the potential of grassroots women to drive inclusive, climate-smart agriculture across Cambodia’s vulnerable landscapes.

In a part of awareness raising to community members on deep pool conservation boundary, in 2021 youths collaborated with Samkhouy local authorities to install the Yay Ey deep pool conservation in Srea Tapan village, Samkhouy commune, Sesan district, Stung Treng province that it was participated from Samkhouy commune councilor, Samkhouy commune police and Srea Tapan youths representative. Under small grant, Srea Tapan CFi committee has proposed some activity to conduct the awareness raising to community members on their deep pool conservation boundary because in conservation area is not allowed for fishing if someone do the fishing in deep pool conservation will be punished by CFi committee bases on Srea Tapan by-law.

In Koh Sralao village, Stung Treng province, 51-year-old farmer Mrs. Loeur Sin has become a quiet yet powerful force for change.

Living along the Mekong River, her community depends on fishing and farming—livelihoods now threatened by shifting weather patterns and environmental degradation.

Once an ordinary farmer, Mrs. Sin transformed her role through active engagement in climate adaptation and sustainable agriculture.

Her leadership journey began with community involvement in climate discussions, where she realized the importance of integrating women’s and youth voices into local decision-making. She became a passionate advocate for gender equality and inclusive development.

With technical support from My Village Organization (MVi) and capacity building from the National Committee for Disaster Management (NCDM), Mrs. Sin embraced climate-smart agriculture (CSA) practices.

These innovations helped her improve crop yields, secure regular income, and reduce her family’s vulnerability to climate shocks.

She’s not alone in this movement. Youth members in the village, inspired by leaders like Sin, have been actively involved in disaster risk reduction (DRR) and climate change adaptation (CCA) initiatives. Together, they collaborate with key partners including CCDM, DCDM, PCDM, and the Royal University of Agriculture (RUA) to strengthen community resilience.

“Being a farmer isn’t just about growing food anymore—it’s about protecting our environment and leading by example,” Mrs. Sin shared. Despite ongoing challenges such as heavy workloads and limited access to climate information, she remains committed to empowering others and building a climate-resilient future.

Her journey reflects the deep impact of community-based leadership and inclusive education. Through practical experience and strategic partnerships, Mrs. Sin is cultivating more than crops—she’s cultivating a legacy of empowerment, equity, and resilience.